جفت چیست و چه وظیفه‌ای دارد؟

جنین داخل رحم به غذا نیاز دارد تا بتواند رشد کند. جفت این وظیفه مهم را برعهده دارد. زمانی که تخمک بارور می‌شود در دیواره رحم شکل می‌گیرد. جالب است بدانید که قبل از شکل گیری تخمک، جفت در بدن زن وجود ندارد و بعد از زایمان نیز از بین می‌رود.

محل قرارگیری آن اغلب در جلو یا پشت دیواره رحم است، اما در افراد مختلف ممکن است متفاوت باشد. وظیفه اصلی جفت رساندن اکسیژن، مواد مغذی، آنتی بادی و هورمون‌های موردنیاز‌ به جنین‌ از طریق بند ناف است. این عضو از رحم همچنین مواد غیرضروری را نیز از بین می‌برد بنابراین، نقشی مهم در رشد و سلامت جنین ایفا می‌کند.

اختلالات جفت چیست؟

جفت با تغذیه جنین از طریق بند ناف به رشد آن کمک می‌کند، اما گاهی اوقات بنابه به‌دلایل مختلف وظیفه خود را به‌درستی انجام نمی‌دهد که به آن اختلالات جفت می‌گویند.

اختلال یا نارسایی میزان گردش خون جفت را کاهش می‌دهد و اینگونه مواد مغذی کمتری به جنین می‌رسد و رشد آن مختل می‌‌شود. ناهنجاری جفت موضوعی بسیار مهم در دوران بارداری محسوب می‌شود. به‌همین دلیل، مهم است که زنان باردار با مشاهده کوچک‌ترین تغییرات به پزشک مراجعه کنند.

شایع‌ترین دلایل ناهنجاری‌های جفت چیست؟

انواع اختلالات جفت زمانی اتفاق می‌افتد که این عضو‌ رحم اکسیژن لازم را به جنین نمی‌رساند. این مورد به‌دلایل مختلفی رخ می‌دهد که برخی از شایع‌ترین‌ آن‌ها عبارتند از:

1. دیابت
2. مصرف برخی از داروهای رقیق‌کننده
3. لخته شدن خون
4. فشار خون بالا در بارداری
5. مصرف مواد مخدر
6. سن بیش از ۳۵ سال مادر
7. مصرف سیگار و مشروبات الکلی
8. نژاد
9. حاملگی چند قلویی
10. سابقه داشتن‌ جراحی رحم یا عمل میومکتومی
11. ضربه خوردن شکم

انواع اختلالات جفت چیست؟

در‌ اکثر بارداری‌ها جفت به‌خوبی کار خود را انجام می‌دهد. اما تعدادی کمی از زنان باردار موارد ممکن است با مشکلاتی مانند نارسایی جفت روبرو شوند. برای آشنایی بیشتر در ادامه به معرفی انواع اختلالات جفت می‌پردازیم:

جدا شدن زودرس جفت

یکی از شایع‌ترین انواع اختلالات جفت، جداشدن جفت از دیواره داخلی رحم است که به قطع اکسیژن و غذای جنین منجر می‌شود.

جدا شدن زودرس جفت عوارضی مانند زایمان زودرس، عدم رشد جنین، آسیب مغزی و مرده‌زایی دارد‌.

این مورد از انواع ناهنجاری جفت با علائمی مانند خونریزی واژن و درد شکم و کمر همراه است.

جفت سرراهی

زمانی رخ می‌دهد که جفت در محل طبیعی خود یعنی بالا یا کنار رحم قرار ندارد بلکه د‌ر قسمت پایین رحم قرار گرفته است. در چنین موقعیتی محل زایمان کاملا بسته می‌شود و جنین امکان خروج ندارد.

در بیشتر اوقات با گذشت زمان، جفت از دهانه رحم کنار می‌رود‌. اما در صورت عدم تغییر مکان، مادر با عوارضی مانند خونریزی شدید، پارگی جفت و زایمان زودرس روبرو می‌شود.

برای زایمان مادرانی که با نارسایی جفت سرراهی روبرو هستند عمل سزارین مورد استفاده قرار می‌گیرد.

جفت اکرتا

یکی از انواع اختلالات جفت محسوب می‌شود که در آن جفت بعد از تولد به دیواره رحم می‌‌چسبد و به خونریزی شدید منجر می‌شود.

عواملی مانند داشتن سابقه سزارین و تومور رحمی احتمال اکرتا را افزایش می‌دهند.

جفت قدامی

زمانی که جفت در قسمت جلویی دیواره رحم (به سمت شکم) قرار داشته باشد به آن جفت قدامی می‌گویند. این مورد از اختلالات جفت عامل نگران کننده‌ای نیست، اما ممکن است کار پزشکان را برای شنیدن ضربان قلب کودک دشوار سازد. 

انفارکتوس جفت

در مناطقی از جفت، جریان خون مسدود می‌شود و آن قسمت اکسیژن و مواد مغذی دریافت نمی‌کنند. در این هنگام، بافت داخل جفت از بین می‌رود که به آن انفارکتوس می‌گویند.

این ناهنجاری جفت به‌دلایل مختلفی از جمله فشار خون بالا رخ می‌دهد و با علائمی مانند تورم در پاها، سردرد و وجود پروتئین در ادرار همراه است.

علائم و نشانه‌های انواع اختلالات جفت

در بسیاری از موارد نارسایی جفت علایم خاصی ندارد. مخصوصاً اگر اولین بارداری مادر باشد.‌ برای بارداری‌های دوم و سوم مادر می‌تواند از بزرگ نشدن شکم و همچنین حرکت نکردن جنین به وجود مشکلاتی پی ببرد. از دیگر علائم انواع اختلالات جفت می‌توان به خونریزی، درد ‌و انقباض شکم اشاره کرد که باید جدی گرفته شوند.

زنان باردار باید نسبت به کوچک‌ترین علائم حساس باشند و به پزشک متخصص مراجعه کنند.

پزشکان با روش‌هایی مانند سونوگرافی، اختلالات جفت را تشخیص می‌دهند. در این سونوگرافی‌ها جفت، بند ناف و جریان خون به جنین مورد بررسی قرار می‌گیرند تا  از مشکلات احتمالی آگاهی پیدا کنند.

درخواست مشاوره

جهت دریافت هرگونه مشاوره زنان، زایمان و زیبایی نزد خانم دکتر مریم کریمی می‌توانید با شماره‌های زیر تماس بگیرید:

09381446872
۰۹۲۱۹۷۷۹۰۴3

تشخیص و درمان انواع ناهنجاری جفت نزد دکتر مریم کریمی

اگر به‌دنبال بهترین متخصص زنان غرب تهران هستید به کلینیک لیا مراجعه کنید و از دکتر مریم کریمی جراح و متخصص زنان، زایمان و نازایی نوبت بگیرید.

دکتر مریم کریمی دارای برد تخصصی از دانشگاه علوم پزشکی تهران است. ایشان با علم و تجربه خود به زنان بارداری که دارای مشکلاتی مانند اختلالات جفت هستند کمک می‌کند تا دوران بارداری بی‌خطری را سپری‌ کنند و فرزندی سالم بدنیا آورند.